Obok roślin jakie będą znajdowały się w naszym ogrodzie architektura ogrodowa jest drugim najważniejszym czynnikiem jaki należy wziąć pod uwagę podczas wykonywania projektu ogrodu. Dobrze dobrana i skomponowana z resztą otoczenia architektura ogrodowa pomoże nam uzyskać całkowity końcowy efekt i połączy ona w spójny sposób budynek mieszkalny z naszym ogrodem, ogrodzeniem czy innymi czynnikami wpływającymi na całość otaczającej nas przestrzeni. Nie może ona jednak swoimi rozmiarami, kolorami, formami czy wyglądem przytłoczyć naszego ogrodu a ma być tylko jego ładnym i efektownym wizualnie dodatkiem, który przyciągnie nasz wzrok. Architektura ogrodowa ma stanowić dopełnienie ogrodu a nie odwrotnie, ponieważ to ogród ma być na pierwszym planie a cała reszta ma go w ten czy inny delikatny sposób uzupełniać.
Jedną z najważniejszych rzeczy małej architektury są nawierzchnie ogrodowe. Projekt ogrodu musi dokładnie i jasno sprecyzować z jakiego materiału mają być wykonane oraz musi zawierać ich dokładne wymiary czyli długości, szerokości i grubość oraz usytuowanie ich w terenie ogrodu. Bez alejek komunikacja w ogrodzie, zwłaszcza na wilgotniejszym terenie, byłaby znacznie utrudniona. Dostępność różnorodnych materiałów sprawia, że obok czysto praktycznej funkcji ścieżki mogą stać się też niebagatelną ozdobą ogrodu, podobnie jak pochylnie, schody oraz place. W zależności od użytego materiału można zaplanować nawierzchnie luźne, utwardzone elastycznie i utwardzone sztywno. O tym, który rodzaj sprawdzi się w danym miejscu, decyduje przeznaczenie podłoża, częstotliwość użytkowania i obciążenia. Projekt ogrodu musi sprecyzować komunikację pomiędzy poszczególnymi częściami ogrodu. Oprócz dojścia do domu i podjazdu do garażu warto zaplanować komunikację z miejscem, gdzie będzie stał śmietnik oraz ścieżki do altany, drewutni, basenu czy innych rekreacyjnych elementów w ogrodzie.
Projekt ogrodu powinien zawierać przede wszystkim usytuowanie drogi dojazdowej do budynku oraz parking, jeśli nie mamy garażu. Podjazdy, placyki i trakty pod ruch kołowy jako jedyne w ogrodzie wymagają sztywnych i utwardzonych podłoży. Układanie takich nawierzchni wiąże się z precyzyjnymi pomiarami, użyciem specjalistycznego sprzętu i efektywnym systemem odprowadzanie wody. Następnie projekt ogrodu powinien zawierać komunikację w ogrodzie i wybrać materiał budowlany. Oferta jest bardzo szeroka i możemy użyć betonowe kostki brukowe, kostki granitowe, płyty betonowe, bruk klinkierowy, terakotę, lany beton czy płyty kamienne. Wybór będzie łatwiejszy, jeśli odniesiemy się do przemyślanej już koncepcji ogrodu a przede wszystkim do jego stylu. Wykonanie różnego rodzaju nawierzchni w terenie wymaga przede wszystkim starannego ich zaprojektowania. Na projekcie ogrodu powinny się również znaleźć różnice wysokości terenu, szerokość planowanych dróg oraz ich dokładny przebieg. Bardzo istotne jest właściwe przeniesienie wykonanego projektu w teren. Precyzyjnie zaznaczone w projekcie ogrodu kształty przyszłych dróg dają wyobrażenie o tym, jak będą one wyglądały po wykonaniu.
Indywidualny charakter projektu ogrodu wymaga niejednokrotnie zastosowania niebanalnych nawierzchni. Wykorzystanie jednorodnego materiału może wydać się zbyt nudne, dlatego niekiedy wystarczy zastosowanie różnej wielkości elementów z tego samego materiału np. z kamienia czy betonu. Jeśli połączone mają zostać dwie całkiem odmienne nawierzchnie, powinno się przede wszystkim sprawdzić ich wytrzymałość mechaniczną. Jest to szczególnie istotne jeśli nawierzchnia będzie pieszo jezdna. Wykonana z różnych materiałów nawierzchnia będzie miała taką wytrzymałość mechaniczną jak najsłabszy z jej elementów. W przypadku nawierzchni pieszych bardzo ważna jest przede wszystkim wygoda jej użytkowania. Zastosowanie w projekcie ogrodu nawierzchni z dwóch lub trzech rodzajów materiałów o odmiennych właściwościach i wyglądzie sprawia, że nawierzchnia zyskuje nowy wygląd i jest ciekawsza ze względów plastycznych. Jednak przy projektowaniu ogrodu nie powinno się proponować zbyt wielu różnych grup materiałów, gdyż zbytnie nagromadzenie w jednym miejscu różnych faktur, wzorów i kolorów spowoduje jedynie chaos i nie da oczekiwanego efektu estetycznego.
Różnice w poziomie terenu determinują konstrukcje wymagające utwardzenia. Nie warto za wszelką cenę niwelować zboczy i rozległych uskoków, gdyż efekt takiego przedsięwzięcia w żaden sposób nie wynagrodzi nakładu pracy i poniesionych kosztów. Nierówności bywają największą atrakcją działek. Aby jednak poruszanie się po takim terenie nie nastręczało trudności, podejścia i zejścia utwardza się pochylniami i schodami. Warto je wykonać z tych samych materiałów, jakich użyto w ogrodzie lub wokół domu. Projekt ogrodu powinien zaplanować schody wszędzie tam, gdzie nachylenie terenu przekracza 10 stopni. Stopnie schodów ogrodowych mają zwykle około 10cm wysokości i 40cm szerokości. Należy unikać planowania pojedynczych stopni. Schody nie powinny być węższe od drogi, która do nich prowadzi.
Kolejnym ważnym elementem architektury ogrodu są murki ogrodowe, które dobrze zaprojektowane i wykonane mogą stanowić niebanalną i bardzo ciekawą część naszego ogrodu. Murki ogrodowe wykończone tak samo jak budynek mieszkalny mogą stanowić płynne połączenie domu z ogrodem. Projekt ogrodu może zakładać dwie funkcje murków : jedna to jest funkcja dekoracyjna a druga to jest funkcja praktyczna. Projekt ogrodu może je wykorzystać do oddzielenia poszczególnych partii ogrodu, tworzenia efektu piętrowatości na skalniakach i w innych miejscach a także do umacniana skarp. Murki z kamienia mogą niesamowitym elementem aranżacyjnym. Nadają niepowtarzalnego uroku skalniakom i wrzosowiskom zbudowanych na wzniesieniach. Mogą zasłaniać mało dekoracyjne części ogrodu lub niechciane dla oka obiekty. Murki ogrodowe w projekcie ogrodu mogą być zaprojektowane jako oryginalne i niesztampowe kwietniki lub jako elementy oddzielające poszczególne partie ogrodu. Szerokie i niskie murki zbudowane z jednego lub dwóch rodzajów materiałów mogą także pełnić funkcję ławek. Przy projektowaniu murków duże znaczenie ma ich wysokość i szerokość i musi to być dobrze zgrane z wielkością naszego ogrodu, z roślinnością jaką w nim planujemy oraz z wysokością poszczególnych nasadzeń. Dobrze jest jak już wcześniej wspomniałem aby murki ogrodowe były dopasowane do elewacji naszego budynku mieszkalnego lub w chociaż w jakiejś części do niego zbliżone co będzie stanowiło połączenie ogrodu i budynku.
Projekt ogrodu może założyć murki ogrodowe wykonane z różnorodnych materiałów ale ważne jest aby harmonijnie wpasowały się w styl urządzania ogrodu. Dlatego z reguły używa się tego samego materiału, z którego powstały ścieżki, chodniki czy inne elementy małej architektury. Najpopularniejszym materiałem budowlanym jest cegła ceramiczna, bloczki betonowe czy pustak, na którego nakładamy warstwę tynku i malujemy farbą elewacyjną. Ponadto do budowy murków możemy użyć granitu, kwarcytu, łupka, piaskowca czy zwykłego betonu a to wszystko zależy jaki chcemy uzyskać końcowy efekt. Murki projektuje się zazwyczaj niskie aby nie przytłoczyły swoimi rozmiarami roślinności ogrodu. Średnia wysokość projektowanych murków to około 40cm. Co istotne murki muszą mieć wykonany uprzednio fundament. Bardzo atrakcyjne, choć rzadziej u nas potykane są murki gabionowe. Kupuje się je jako gotowe moduły zbudowane z konstrukcji siatki stalowej wypełnionej kamieniami. Przeciętne wymiary takich elementów to zazwyczaj 40-50cm szerokości i 80-100cm długości. Ażurowa siatka nadaje lekkości całej formie, a wypełniające ją kamienie to głownie otoczaki w dość jednolitym kolorze.
Jeżeli nasz ogród ma być w formie nowoczesnej, to murki ogrodowe powinny być wykonane jako proste lub w formie kwadratów czy prostokątów oraz ich kolorystyka powinna być jasna np. biała lub różne odcienie jasnej szarości. Podczas projektowania ogrodów, w których istotną częścią małej architektury będą właśnie różnego rodzaju murki musimy wziąć pod uwagę ich dokładne rozmieszczenie wobec projektowanej roślinności i istniejącego już budynku mieszkalnego tak aby były one dobrze wpasowane zarówno w nasz ogród jak i dały połączenie z budynkiem mieszkalnym. Na tle białego murku bardzo dobrze wyglądają rośliny o intensywnym zielonym zabarwieniu jak np. trawy miskanty, trawy pampasowe czy lny nowozelandzkie. Murki ogrodowe bardzo dobrze pasują do nowoczesnych brył budynków mieszkalnych czy biurowców i mogą dodać takim budynkom niepowtarzalnego wyrazu oraz mogą przykuwać wzrok jako coś innego od reszty otoczenia. Oprócz funkcji czysto estetycznej mogą one również pełnić funkcje rekreacyjne ale to już zależy tylko i wyłącznie od naszego pomysłu i wyobraźni. Projekt ogrodu, w którym będą umiejscowione murki musi dokładnie określać ich długość, szerokość i wysokość, ich kolor oraz pokazywać w widoku 3D jak on wygląda z różnych miejsc naszego ogrodu i działki. Jest to bardzo ważne abyśmy mogli sobie uzmysłowić optycznie dlaczego one są w ogrodzie i jaką funkcję dekoracyjną czy inną mogą spełniać swoim istnieniem.
W ostatnim czasie podczas wykonywania projektów ogrodów do projektowania murków ogrodowych i innych elementów architektury ogrodowej bardzo często stosuję beton, ponieważ posiada on wiele zalet. Przede wszystkim jest trwały i odporny na warunki atmosferyczne. Nie brudzi się i nie porasta glonami. Obecnie beton stał się bardzo modny i co istotne możemy sobie z niego zamówić gotowe elementy lub moduły pod konkretny wymiar jaki chcemy zastosować na naszym ogrodzie. Ja jak wykonuję projekt ogrodu namawiam swoich klientów bardzo gorąco na ten materiał ponieważ jest praktycznie odporny na jakiekolwiek uszkodzenia a jego naturalna barwa pasuje w zasadzie do wszystkich innych kolorów naszego domu i ogrodu a jeśli chcemy mieć inną barwę wystarczy go w prosty sposób pomalować na kolor jaki nam pasuje. Ponadto z elementów betonowych możemy projektować i tworzyć elementy architektoniczne o różnych długościach, które nie będą zawierały połączeń czy dylatacji.
