Ogród współczesny tętni barwnością stylów i przywoływanych klimatów. Często jest rekonstrukcją odległych pejzaży, miniaturą orientalną, preriową, leśną czy górską. Uwzględnia dokonania współczesności, nie stroni od śmiałych połączeń technologii z naturą. Owocuje to pierwszoplanową grą światła, użytych materiałów i starannie, zwykle także oszczędnie dobranych roślin zimozielonych, strukturalnych, wyróżniających się oryginalnym pokrojem lub barwą. Takie ogrody cechuje zdecydowany formalizm i perfekcyjny minimalizm a projekt ogrodu ma nam pokazać i uzmysłowić najlepsze połączenie wszystkich tych wyżej wymienionych cech.
Każdy marzy o tym, by przydomowa przestrzeń szybko się ukwieciła i nabrała efektownych kształtów. Nim jednak nasz ogród będzie oszałamiał feerią kolorów, musimy szczegółowo zaplanować jego zagospodarowanie. Udany projekt ogrodu rozlokowania poszczególnych elementów i stref jest wypadkową naszych preferencji i warunków zewnętrznych. Najbardziej zacienione miejsca przeznaczamy na zaplecze gospodarcze : szopę, mały budynek gospodarczy lub kompostownik. Przestrzenie najbardziej nasłonecznione rezerwujemy dla warzyw, kwiatów, ziół, także dla malin. Atrakcyjnym rozwiązaniem są warzywniki ozdobne łączące kwiaty, zioła i warzywa w jedną barwną kompozycję. Drzewa sadzimy na północnym zachodzie a krzewy w dowolnych miejscach pomiędzy nimi. Oczywiście nie jest to sztywna zasada tylko wskazanie, ponieważ nie zawsze będą możliwości i warunki do takiego rozlokowania.
Musimy jednak przewidzieć, że korony wysokich drzew, orzechów lub czereśni będą rzucały cień. Należy sadzić je co najmniej pięć metrów od granicy działki. Zakątki w półcieniu będą idealną przestrzenią do odpoczynku, porośnięte cieniolubnymi pnączami, krzewami i bylinami. To tylko niektóre z zasad a projekt ogrodu wskaże nam dokładnie wszystkie inne zasady i prawidłowości niezbędne do profesjonalnej aranżacji naszego ogrodu. Pozostałe zasady dyktują warunki makro i mikroklimatyczne, glebowe, a także wymagania roślin z jednej strony oraz reguły kompozycyjne z drugiej strony. Zamysł odwzorowujemy w projekcie koncepcyjnym. Wystarczy jeśli na kartce papieru zaznaczymy trwałe budowle, komponenty architektury ogrodowej, orientacyjnie podzielimy teren na strefy i plamami zakreślimy grupy roślin. Warto też uwzględnić już istniejące elementy, pozostałości dawnej zabudowy i ogrodu. Na koniec wszystko opisujemy i ustalamy kolejność prac.
O tym co zrobimy najpierw, ostatecznie zdecydują środki, możliwości i priorytety. Istnieje jednak pewien system chroniący przed niepotrzebnym i czasochłonnym powtarzaniem zabiegów. Najprościej wprowadzić go na zupełnie dziewiczym terenie : pustym, przekopanym i oczyszczonym z chwastów. Rozpoczynamy od ogrodzenia. W ten sposób zamyka się przestrzeń i poprawia dokładność pomiarów, nawet tych „na oko”. Dalej prowadzimy wszystkie instalacje i gdy jest to konieczne wykonujemy drenaż oraz modelujemy teren. Następnie tworzymy elementy strukturalne – małą architekturę ogrodu uzupełniamy strukturami zielonymi, żywopłotami, szpalerami, trawnikami, obrzeżami i soltierami. Na koniec wytyczamy strefy roślin i nasadzenia planujemy już w zależności od pory sadzenia czy okresu wegetacji. Do stworzenia zarysu w terenie możemy użyć sznurka rozciągniętego między zaostrzonymi palikami, kontrastowej ziemi np. żółtego piasku lub wapna – łatwo zmieszają się z glebą lub spłyną wraz z deszczem. Profesjonalnie wykonany projekt ogrodu oczywiście da nam gotowe odpowiedzi i rozwiązania uwzględniając wszystkie wymogi naszego ogrodu jak i jego zabudowań. Pokaże nam zarówno na rzutach jak i na wizualizacjach jak nasz ogród będzie wyglądał „na gotowo” po kilku latach i w różnych porach roku oraz jak będzie wyglądał za dnia a jak w nocy.
Sposób użytkowania ogrodu zależy od liczby użytkowników, ich wieku i zainteresowań. Ogród jest przedłużeniem budynku mieszkalnego, ale zapewnia inne możliwości spędzania wolnego czasu. Najczęściej składa się z kilku części : reprezentacyjnego przedogródka, ogrodu wypoczynkowego, ogrodu użytkowego oraz części gospodarczej. Wszystkie te strefy mogą się przenikać a granice nie są zwykle sztywno ustalone. Nie oznacza to również, że w każdym założeniu ogrodowym muszą występować wszystkie obszary. Zdarzają się ogrody służące wyłącznie wypoczynkowi lub pełniące funkcje reprezentacyjne. Najczęściej jednak ogrody przydomowe spełniają kilka zadań równocześnie. Ogród przed domem tzw. przedogródek lub ogród frontowy, ma za zadanie przede wszystkim zwrócić uwagę na posesję, podkreślić charakterystyczne cechy budynku i zaprezentować dom z jak najlepszej strony. Jeśli jest usytuowany w bliskim sąsiedztwie napowietrznych linii energetycznych to nie powinny się w nim znaleźć wysokie drzewa a jedynie takie rośliny, które nigdy nie dorosną do wysokości przewodów np. niskie rodzaje drzew i krzewów. Niekiedy przedogródek jest tak mały, że mieszczą się w nim jedynie rośliny karłowate. Dobrze wykonany projekt ogrodu powinien nam w perfekcyjny sposób ukazać jak najlepsze połączenia funkcji reprezentacyjnej z wypoczynkową i użytkową naszego ogrodu.
Projekt ogrodu może umiejscowić miejsce wypoczynkowe w każdej części ogrodu z wyjątkiem strefy gospodarczej. Jego funkcje często spełnia taras lub podest, na którym odbywają się przyjęcia na powietrzu oraz letnie obiady rodzinne. Jeśli miejsce to ma być jednocześnie kameralną przestrzenią to nie powinno się znajdować zbyt blisko posesji sąsiadów. Zapewni to jednocześnie swobodę działania właścicielom ogrodu oraz ciszę i odrębność sąsiadom. W strefie wypoczynku mogą znaleźć się drobne formy architektoniczne umilające pobyt w ogrodzie, jak altany pergole i hamaki. Z przestrzenią przeznaczoną do relaksu często powiązane bywają miejsca zabaw dla dzieci. Dobrze jest sytuować je w taki sposób, aby mieć możliwość dyskretnej obserwacji zabawy. Idealne położenie miejsca zabaw to taki obszar, który będzie jednocześnie widziany ze strefy wypoczynku biernego np. z tarasu oraz z jednego z pomieszczeń budynku np. z kuchni. Ułatwia to znacznie opiekę nad pełnymi inwencji twórczej dziećmi. Miejsce zabaw w ogrodzie przydomowym nie powinno przypominać osiedlowego placu zabaw. Wystarczy ciekawe ukształtowanie terenu np. górka lub małe zagłębienie i jedno lub dwa urządzenia zabawowe. W niewielkich ogrodach szczególnie dobrze sprawdza się w tej roli piaskownica i oparta o górkę zjeżdżalnia.
Planując miejsce wypoczynku oraz teren zabaw, nie powinno się jednak zapomnieć o ich wystawie. Projekt ogrodu pomoże nam w dokładnym i jak najlepszym umiejscowieniu tego miejsca i wkomponowaniu go w resztę ogrodu. Zarówno położenie w pełnym słońcu jak i w głębokim cieniu nie są korzystne dla użytkowników. Idealnym terenem jest obszar częściowo nasłoneczniony z bujnie rosnącymi drzewami i krzewami. Nie tylko plac zabaw może być dla dzieci atrakcyjny. Bardzo dobrym pomysłem jest zaangażowanie dzieci w proste czynności ogrodowe. W ten sposób zapewnimy im rozrywkę, umożliwimy bezpośredni kontakt z naturą a sami zyskamy doświadczonych pomocników ogrodowych w przyszłości. Nie powinno się przy tym zapominać, że żmudne prace przy uprawie roślin szybko znudzą kilkulatków. Zainteresowanie dzieci uprawami może wzrosnąć, gdy wybudujemy dla nich podwyższone grządki i dostarczymy narzędzi dostoswanych do ich wzrostu.
Strefa gospodarcza jest jedną z najbardziej uczęszczanych i dlatego projekt ogrodu również powinien ją dokładnie określić i wkomponować w resztę naszego ogrodu i budynku mieszkalnego. Obszar, w którym znajduje się śmietnik, pojemniki na kompost, miejsce do suszenia ubrań, jest tak samo ważny jak pozostałe części ogrodu. Najważniejszym elementem strefy gospodarczej, oprócz urządzeń ułatwiających pracę, są dobrze dobrane i starannie wykonane nawierzchnie, które powinny być gładkie ale nie śliskie. Część gospodarcza ogrodu powinna być dobrze widoczna, tak aby możliwe było użytkowanie jej po zmroku. Nie można zapomnieć o tym, że w naszym klimacie w listopadzie i grudniu robi się ciemno już po godzinie 15.00. Użytkowanie gospodarczych zakątków ogrodu, które są schowane w odległych częściach działki i niezaopatrzone w wygodne dojście byłoby wówczas bardzo kłopotliwe. W skład strefy gospodarczej ogrodu zalicza się również wygodny dojazd do budynku lub garażu.
Użytkowanie każdego ogrodu jest kwestią bardzo indywidualną i każdorazowo powinno być uzgadniane z właścicielem i po to właśnie ma być wykonany projekt ogrodu aby wszystkie wymagania właściciela były w nim uwzględnione. Nie ma gotowych recept na urządzenie ogrodu dla ludzi w określonym przedziale wiekowym, gdyż każdy ma inne zainteresowania i wyobrażenia o idealnej przestrzeni wypoczynku przy domu. Ponadto ważny jest też sam budynek mieszkalny, garaż, ogrodzenie i inne stałe czynniki, które mają bezpośredni wpływ na nasz ogród. Również nasze najbliższe sąsiedztwo będzie miało wpływ na to co możemy a co nie zastosować i w którym miejscu. Planując ogród musimy przemyśleć sprawę czy decydujemy się na zakup małych roślin i czekamy za ich wzrostem kilka lub kilkanaście lat, czy decydujemy się na zakup roślin już dorosłych co będzie rozwiązaniem znacznie droższym ale da nam od razu efekt końcowy naszego ogrodu.
