Tarasy ogrodowe są to poziome zagospodarowane w określony sposób konstrukcje umieszczone na wysokości parteru. Nazwa „terra” oznacza w języku łacińskim ziemię czyli grunt, na którym jest wykonany taras stąd jego nazwa. Taras może być ale nie musi ogrodzony balustradą i pełni funkcję miejsc wypoczynkowych w budynkach mieszkalnych jak i reprezentacyjnych, zaś w budynkach biurowych i usługowych takich jak hotele, sale weselne czy restauracje spełnia dodatkowo rolę ogródków kawiarnianych. Tarasy były znane już w starożytności i do dnia dzisiejszego są bardzo popularnym i coraz częściej stosowanym przy projektowaniu ogrodów istotnym elementem naszej przestrzeni, która w bezpośredni sposób łączy nasz dom z ogrodem.
Czy może być coś bardziej przyjemnego od ciepłego, niespiesznego, leniwego sobotniego czy niedzielnego popołudnia spędzonego na naszym tarasie? Lekki wiaterek, promienie słońca muskające naszą twarz, szum wokół nasadzonych roślin i krzewów, ulubiona książka w ręku a obok kieliszek dobrego wina czy piwa a całą tą wielką, prostą i zarazem magiczną przyjemność może nam dostarczyć nasz taras. Ale żeby jej dostarczył to musi być on przede wszystkim dobrze zaprojektowany i musi być ściśle kompatybilny zarówno z ogrodem jak i z domem co niej prostą sprawą. Urządzając taras musimy się liczyć z tym, że mamy ograniczoną przestrzeń. Zanim więc sięgniemy do designerskie akcesoria to najpierw zadbajmy o układ mebli. Wypróbujmy kilka różnych konfiguracji i wybierzmy tą, która będzie dla nas najbardziej użyteczna i funkcjonalna.
Wykonując projekt ogrodu musimy przede wszystkim wziąć pod uwagę, że taras jest przestrzenią, która jak pisałem powyżej służy wypoczynkowi na terenie ogrodu przydomowego. Może być związany z budynkiem lub wolnostojący. Możemy nawet posiadać dwa tarasy na jednej działce jeżeli mamy taką możliwość tak, że jeden będzie powiązany z budynkiem a drugi wolnostojący właśnie. Taras powinien stanowić integralną część ogrodu, dlatego moim zdaniem lepiej nie otaczać go balustradami. Wielkość i rodzaj tarasu należy dostosować do rodzaju i wielkości ogrodu i budynku. Można wybrać pomiędzy tarasami drewnianymi lub o konstrukcji murowanej pokrytą wykładziną kamienną lub ceramiczną. Różnice pomiędzy poszczególnymi rodzajami tarasów dotyczą przede wszystkim nawierzchni. Należy pamiętać, że wszystkie tarasy wymagają obowiązkowo wykonania budowy fundamentów przynajmniej w ich narożnikach.
Projektując ogród i wkomponowując w ten projekt taras powinniśmy w pierwszej kolejności określić jego kształt i wielkość. Kształt tarasu powinien być dostosowany do charakteru ogrodu i budynku. Może być kwadratowy, prostokątny, okrągły lub przyjmować nieokreślone kształty. Forma tarasu powinna nawiązywać do kompozycji całości obiektu np. powtarzać kształt zastosowany w architekturze budynku. Dla nowoczesnych minimalistycznych budynków bardzo pasują tarasy kwadratowe lub prostokątne; zaś do budynków klasycznych czy „dworków” bardziej pasują tarasy w okrągłe lub o nieokreślonych kształtach. Bardzo dużą rolę odgrywa roślinność otaczająca taras i podczas wykonywania projektu ogrodu należy ją w bardzo precyzyjny i ścisły sposób umieścić wokół naszego tarasu. Roślinność może pełnić funkcję parawanu przykrywającego użytkowników przed wzrokiem ciekawskich lub podkreślić urodę założenia i eksponować starannie dobrane sprzęty i wypielęgnowane rośliny.
Meble, które zostaną umieszczone na tarasie są równie ważne i powinny do niego pasować zarówno pod względem kolorystycznym jak i wielkościowym. Nie powinny być to przypadkowo zestawione stoliki i krzesła ale raczej przemyślana kompozycja ogrodowych mebli wypoczynkowych. Na dzień dzisiejszy najpopularniejsze meble skonstruowane są z drewna, metalu, rattanu i technorattanu połączone z wytrzymałymi tekstyliami wysokiej jakości odpornymi na zmienne warunki atmosferyczne. Huśtawka lub hamak podkreślają wypoczynkowy charakter obiektu i moim zdaniem bardzo dobrze na nim wyglądają i znakomicie się na nim prezentują. Taras z zadaszeniem stanowi zwykle przedłużenie budynku i efektownie i dobrze wkomponowane zadaszenie będzie mogło stanowić ładny i efektowny element zarówno tarasu, ogrodu jak i budynku.
Wykonując projekt ogrodu powinniśmy się bardzo mocno zastanowić nad jego wystawą czyli frontalną ekspozycją. W przypadku usytuowania tarasu najlepszą wystawą jest południowa lub południowo zachodnia strona ogrodu, gdzie nasłonecznienie jest najintensywniejsze i obejmuje najdłuższą część dnia. Pomaga to chronić taras przed organizmami lubiącymi wilgoć, co dotyczy zwłaszcza tych wykonanych z drewna. Aby było to przyjemne miejsce wypoczynku, powinno być częściowo ocienione. Jeśli naturalnego cienia nie zapewniają otaczające drzewa i krzewy to dobrze jest w umiejętny sposób połączyć taras z pergolą, na której zostaną rozpięte pnącza. Dobry rozwiązaniem jest również rozstawienie ogrodowego parasola.
Taras koniecznie powinien być izolowany od gruntu, dzięki czemu na tarasie nie będą osiedlać się grzyby, glony i porosty. Najlepszym i najprostszym sposobem izolowania jest ułożenie pomiędzy fundamentami a okładziną papy termozgrzewalnej lub samoprzylepnej membrany. Mało kto zdaje sobie sprawę, że taras to jeden z najtrudniejszych do wykonania i jednocześnie drogich elementów budynku. Musi być trwały, szczelny i estetycznie wykończony aby mógł służyć przez lata. Efekt końcowy zależy od staranności wykonania i od jakości użytych materiałów. Tarasy nieustannie są wystawione na działanie czynników atmosferycznych – deszczu, zalegającego śniegu, silnego nasłonecznienia i zmiennej temperatury. Zwłaszcza temperatura jest w naszym klimacie mało przyjazna dla budownictwa jak i samego ogrodu. Każdego roku przynajmniej kilkadziesiąt razy przekracza granicę 0 stopni, powodując na przemian zamarzanie i odmarzanie materiałów a więc ich pęcznienie i kurczenie się. Ponadto taras jest elementem, który zimą nie będzie ogrzewany tak jak budynek czyli jest najbardziej narażony na zmiany klimatyczne jakie zachodzą co roku.
Gdy nasz taras jest już w pełni urządzony nie pozostaje nam nic innego, jak podkreślenie jego piękna przy pomocy odpowiedniego oświetlenia. Najlepiej sprawdzi się ledowe ciepłe i miękkie światło, które podkreśli przytulność tarasu. Unikajmy światła zimnego gdyż jest ono irytujące i rozprasza naszą uwagę. Pamiętajmy również że oświetlenie tarasu nie powinno być za bardzo intensywne, powinno być stłumione i delikatne. Dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie kilku stref podświetlenia tarasu, których światło podzieli taras na różne części oraz będzie się wzajemnie uzupełniać. Takie strefy powinny być uruchamiane kilkoma wyłącznikami dzięki czemu będzie można budować nastrój na tarasie. Z oświetleniem tarasu generalnie jest tak, że lepiej aby go było za mało niż za dużo.
Dobrym pomysłem podczas projektowania ogrodu jest umieszczenie w najbliższym sąsiedztwie tarasu małego basenu lub niewielkiego oczka wodnego, które możemy obsadzić trawami ozdobnymi i da nam to niesamowity efekt przebywania na tarasie jakbyśmy wypoczywali nad morzem lub nad jeziorem. Połączenie ze sobą drewnianych tarasowych desek, wody i traw ozdobnych jest moim zdaniem idealnym i najbardziej subtelnym połączeniem ze sobą różnych materiałów, wody i roślin. Również bardzo dobrym pomysłem jest wykonanie tarasu np. z tych samych desek, z których wykonana jest podłoga np. salonu w domu, z którego wychodzimy na taras, ponieważ spowoduje to zarówno optyczne wydłużenie tarasu jak i w drugą stronę optyczne wydłużenie salonu. Istnieje wiele drobnych elementów, na które po prostu potrzebny jest pomysł aby nasz taras stał się miejscem niepowtarzalnym, nieprzeciętnym, osobliwym i jedynym w swoim rodzaju.
Jeżeli chodzi o nawierzchnię tarasu, to jestem zdecydowanym zwolennikiem wykonania go z drewna. Taras z desek ma wiele zalet, drewno ładnie się starzeje, jest ciepłe w dotyku i ekologiczne. Tarasy pokryte deskami, pod warunkiem, że są dobrze zamontowane nie wymagają również częstych zabiegów konserwacyjnych. Na tarasy nadają się deski z drewna naszych rodzimych gatunków takich jak : sosna, dąb, akacja czy modrzew. Jeśli są impregnowane powierzchniowo lub ciśnieniowo mają dużą trwałość. Dostępnych jest też wiele odmian drewna egzotycznego takich jak : bangkirai, badi, massaranduba, iroko, ipe, tatajuba czy teak, które charakteryzują się wysoką odpornością na ścieranie, uderzenia i korozję biologiczną.
Projektując ogród powinniśmy też mieć na myśli, żeby taras stanowił jakby przyjemne i ładne przejście z domu do ogrodu. Taras stanowi naturalne przedłużenie wnętrza domu. Najbardziej reprezentacyjny jest ten, na który wychodzi się z salonu lub otwartej strefy dziennej. Często pełni on funkcję jadalni na świeżym powietrzu. Może mieć wtedy bardzo duże wymiary. Dobrze, żeby był zadaszony i ładnie zaaranżowany. Dobrym zaaranżowaniem przestrzeni wokół tarasu jest wykonanie przy nim dużych, stałych donic wykonanych z identycznego materiału jak nasz taras i posadzenie w nim roślinności takiej jak wspomniane trawy ozdobne czy niewielkie drzewa. Ładną i zimozieloną roślinnością jaką możemy nasadzić w donicach wokół tarasu może być też laurowiśnia lub bukszpan, która przez cały rok będzie taka sama nie zmieniając koloru. Aranżacja tarasu powinna pasować do estetyki domu, jego elewacji, elementów wykończeniowych i innych nawierzchni w ogrodzie. Jeżeli uwielbiasz spędzać czas na świeżym powietrzu i nigdzie nie relaksujesz się tak jak w ogrodzie to powinieneś zadbać o to aby Twój taras nie tylko spełniał swoje podstawowe funkcje użytkowe ale także żeby był estetyczny, zadbany i pasował do Twojego ogrodu. Aranżacja tarasu sprawia, że możemy się cieszyć bliskością natury od wiosny do późnej jesieni. Wystarczy, że wybierzemy odpowiednie rośliny, meble ogrodowe, oświetlenie i kilka przemyślanych dekoracyjnych elementów a wyczarujemy taras, na którym z przyjemnością spędzimy wolne chwile i odpoczniemy po ciężkim dniu.
